Roedjak manis

Fruitsalade met een pittig (ketjap) sausje, zo zou je roedjak manis (ook wel rujak buah) kunnen vertalen. Het fruit is zoet en/of zuur, het sausje is een mix van zoet, zuur en pedis. Al met al een geweldige combi bij een rijsttafel, maar ook gewoon voor de lekker, wanneer dan ook.

Een ietwat vrije-fantasie-samenstelling van deze salade roept bij veel (niet echt relaxte) mensen ergernis op, zo ken ik er een paar die minachtend snuiven wanneer ze stukjes banaan in mijn roedjak zien, kroepoek kan evenmin bekoren. En zo kan ik nog wel even doorgaan maar dat doe ik niet.
Ik zeg: maak een mix van wat jij lekker vindt en bekomkommer (mag er wel in) je niet om die zuurpruimen (mag er niet in).

Voor wat betreft het fruit ben ik afhankelijk van wat er te krijgen is, bengkoang bijvoorbeeld is moeilijk te verkrijgen dus dat zit niet standaard in mijn roedjak manis. Meestal stuur ik Lientje erop uit om zulke boodschappen te halen omdat zij vaker in de stad is dan ik. Over boodschappen gesproken, soms stuur ik haar een epje wanneer mij iets te binnen schiet terwijl zij al in de stad is. Lekker makkelijk (voor mij), maar dat gaat niet altijd goed…

Whatsappen met Lientje:

Mop, haal even tjabe rawit en petis (als in oedang).
Wat is dat?
Om te eten, vraag maar gewoon aan de toko-man.
Ik loop er straks wel even naar toe, zit nu nog bij Starbucks.
Doe rustig aan, is geen haast mee.

Er gaat een uurtje voorbij en dan krijg ik weer een epje:

Ben nu bij de toko, ze hebben geen oedang pedis.
Huh? Oedang pedis? Maar dat schreef ik toch niet?
O, wacht, petis ja. Oedang petis dan?
Bijna goed, mop. Petis oedang, garnalenpasta in een plastic potje.
Okee, ik kijk even.

Een paar minuten later gaat mijn telefoon, Lientje belt:

“Hoi Sjoerd, ik heb de petis gevonden, heb je wel genoeg aan zo’n klein potje?”
“Jawel hoor, daar doe ik gerust een paar maanden mee.”
“En dat andere op jouw lijstje, ik heb het gevraagd maar ze kennen hier geen tjabera wit.”
“Niet? Vraag dan maar om tjabera rood.”
“Ja doe ik, ik loop even naar de kassa, ja?”
“Nee mop, niet doen, ik neem je in de maling. Vraag maar om tjabee raawiet, dat kennen ze wel.”

Goed, terug naar mijn verhaal, bengkoang dus, soms ner-gens te krijgen. En dat geldt natuurlijk ook voor kedondong, om maar iets te noemen. Kortom, het wordt een aardige zoektocht wanneer je per se (echt) exotisch fruit wil hebben. En ik heb daar niet altijd zin in. Of nooit, eigenlijk.

Hieronder een paar vrolijke plaatjes van fruit en zo dat, bijvoorbeeld in Indonesië (rujak), Maleisië en Singapore (rojak), zo’n beetje standaard gebruikt wordt voor de roedjak buah. En jullie thuis kunnen er dan gelijk een leuk spelletje van maken: welke naam hoort bij welk ingrediënt?

Kedondong
Nanas
Jambu air
Pepaya
Belimbing
Mangga
Bengkoang
Timun
Jeruk Bali

Ingrediënten 1 en 2.

Ingrediënten 2 en 3.

Ingrediënten 5 en 6.

Ingrediënten 7 en 8.

Ingrediënt 9.

Nou, dat was leuk zeg.
Laten we het recept maar gaan doen, wat hebben wij nodig:

Fruit:
Als voorbeeld (en om het kloppend te houden met de foto van mijn roedjak) vertel ik even wat ik allemaal heb gebruikt, maar de keuze is helemaal aan jou. Wat ik niet gebruikt heb, maar wel had kunnen doen is bijv. carambola, pomelo en pommerak (Google is your friend).

mango
ananas
banaan
peer
appel
rode besjes (die zijn eigenlijk meer voor de foto)
komkommer

(Hoeveelheden mag je helemaal zelf bepalen.)

Saus:
100 ml water
4 eetlepels gula djawa
2 eetlepels petis oedang
2 eetlepels ketjap manis
anderhalve theelepel assem (uit een potje)
anderhalve theelepel sambal oelek
ca 50 gram ongezouten pinda’s
kwart theelepel zout
1 teentje knoflook, fijngesneden

Garnering:
borrel kroepoek

Deze kroepoek met roedjak saus, geweldige combi.

Stap 1
Pinda’s even roosteren (zonder olie of zo) in de wadjan totdat je ze goed kunt ruiken (en er een vettig laagje op komt). Vervolgens fijnwrijven in de cobek – niet echt helemaal fijnwrijven, wel een beetje grof houden die stukjes pinda.

Niet helemaal fijngewreven die pinda’s.

Stap 2
Wadjan op de op 1 na kleinste pit, vuur op laag. Petis oedang in de wadjan scheppen, 100 ml water toevoegen en net zolang blijven roeren totdat de petis helemaal vermengd is met het water. Dan de gula djawa erbij, roeren totdat de gula is opgelost en dan de ketjap, knoflook, assem, pinda’s en zout er doorheen roeren totdat alles goed vermengd is. Gas uitzetten en het sausje in een kom schenken.

Lekker sausje! Moet een klein beetje stroperig zijn, beslist niet waterig.

Stap 3
Snij het fruit in blokjes/reepjes/plakjes. Voornamelijk speciaal voor de kleur, maar het is gebruikelijk dat je de schil aan de appel laat zitten. De komkommer (wordt evenmin geschild) moet ook in kleine stukjes en de zaadlijst moet verwijderd worden. De besjes, als je die al gebruikt, blijven uiteraard heel.

Pak een schaaltje en mik er wat van de stukjes fruit en komkommer op, beetje saus er overheen, borrel kroepoek bai en serveren die hap. Hatsikidee!

Note: rujak buah (zoals ze dat daar noemen) in Indonesië bestaat bijna altijd uit halfrijp (soms zelfs onrijp) fruit en de saus is erg zoet en vrij pedis. Wat mij betreft pas je de saus aan en mik je er wat tjabe rawit doorheen. En ook de rijpheid van het fruit moet je zelf bepalen. Uitgangspunt moet zijn dat jij het lekker vindt en niet dat je een authentieke, Indonesische rujak wil namaken.

Roedjak manis. (Met kroepoek, hahahaaaa!)