Kwee mangkok

Kwee mangkok, of kue mangkok, is een zoete, Indische snack die het ook erg goed doet als toetje na een paar hete (lees: pedis) gerechten.
En dan het liefst met koffie.
(En een sigaret.)

Wellicht ken je ze al, maar wellicht ook niet. Misschien heb je ze alleen ergens zien staan – op de Pasar Malam of zo – en heb je je sindsdien afgevraagd hoe die kleurrijke, ontplofte cakejes in hemelsnaam heten. ‘Jan, kijk dan, wat zijn dát voor ‘n dingen?!’

Is het moeilijk om ze te maken?  Ingewikkeld, veel werk enzo?
Aah welnee joh: “Wees niet Bangkok, ‘t is maar kwee mangkok!”

Dit recept is vrij eenvoudig, een kind-kan-de-was-doen recept; ik gebruik geen tape singkong en evenmin tepung beras. Neemt niet weg dat mijn kwees echt wel lekker zijn hoor. Al zeg ik het zelf.

Tot slot: je hebt, om kwee mangkok te kunnen maken, een rijststoompan en vormpjes (cups) nodig. Zo’n stoompan kun je overal wel kopen maar die cups zijn wat moeilijker te vinden. Kom, ik help je:

http://shop.waroeng.nl/bak-kookgerei/bakvorm-kue-mangkok-set-6

Nou, hup, de keuken in. O, wacht, misschien eerst even naar de winkel…

Ingrediënten

• 200 gram bloem
• 10 gram baking powder
• 30 gram geraspte kokos (kant en klaar te koop)
• 1 zakje vanillesuiker
• 1/2 theelepeltje zout
• 40 gram kokoscreme (van een blok kokoscreme, bijna overal te koop)
• ca 100ml kokend water
• 200ml gazeuse (in dit recept heb ik frambozen gazeuse gebruikt)
• 60 gram witte basterdsuiker
• 60 gram gula djawa (palmsuiker, van de toko)
• 1 druppel kleurstof (in dit recept heb ik ‘Americolor, electric pink’ gebruikt)

Stap 1
Eerst maken we santen: water met kokos. Snij ongeveer 40 gram van een blok kokoscreme (hak of snij dat in kleine stukjes) kieper ’t in een maatbeker en schenk er net zoveel kokend water bij totdat je 100 ml hebt. Even goed roeren – de kokos moet helemaal oplossen – en schenk de santen in een kommetje. Straks gaan we ermee verder.

Stap 2
Onderstaande 5 ingrediënten goed mengen in een tupperwarebakje of zoiets (alles in een bak, deksel erop en ‘shaken’ maar, een minuut of 5.)

• 200 gram bloem (moet door de zeef om de klontjes eruit te halen)
• 10 gram baking powder
• 1 zakje vanillesuiker
• half theelepeltje zout
• 30 gram geraspte kokos

Overigens is dat mengen wel erg belangrijk; de baking powder moet goed door de bloem zijn gemengd teneinde straks, in de stoompan, het beslag mooi gelijkmatig te kunnen laten rijzen.
Gooi, als je klaar bent met shaken, de hele mikmak in een (schone en droge) beslagkom en check even of de santen al voldoende is afgekoeld. Als dat niet zo is, heb je gesmokkeld bij het shaken want bij mij is de santen na 5 minuten wel aardig afgekoeld… Maar dat terzijde.

Stap 3
Pak de gazeuse (een verse fles waar nog volop koolzuur in zit) en zorg ervoor dat je 200 ml in de maatbeker krijgt. Gooi vervolgens de santen erbij en roer dat alles door de droge shake-mix die je al in een beslagkom had gegooid. Net zolang roeren/mengen (niet als een wildeman, maar gewoon relaxed) totdat al het vocht is opgenomen. Dek de beslagkom af met een vochtige theedoek, zet ‘m op een warme plek en laat het beslag een uurtje rijzen.

Stap 4
Zet twee kommetjes klaar, in de ene schep je (door een zeef!) 60 gram witte basterdsuiker en in de andere schep je (door een zeef) 60 gram gula djawa.

De korrels van gula djawa zijn niet allemaal zo gelijkmatig van vorm als die van basterdsuiker. Ik zal even uitleggen hoe dat komt:

veel kindjes op Java gaan zomers naar de plaatselijke gula djawa fabriek om een vakantiebaantje te scoren. Maar die kindjes moeten daar hard werken en halverwege de dag zijn ze al zooo moe dat ze hun oogjes niet meer open kunnen houden. Dan kunnen ze die grote voorbeeldposter van het ideale gula djawa korreltje niet meer zo goed zien: In elke gula-djawa-fijnmaal-werkplaats hangt een grote poster met daarop een streng kijkend suikerkorreltje getekend met naast zich, rechtopstaand, een liniaal met milimeterstreepjes. Korreltje wijst met een vingertje naar het 0,5 mm-streepje. Boven ‘m zweeft een tekstballonnetje: “Zó wil ik zijn!” zegt ‘ie. Maar ja, als je moe bent, let je daar niet meer op he, dan doe je maar wat, en daar gaat het mis.

Maar goed, geef neks, wij gooien ook die iets grotere korrels, die niet door jouw zeef willen, achteloos bij het beslag – zolang het maar geen klonten zijn, daar dient ’t zeven eigenlijk voor.

Stap 5
Als dan eindelijk het uurtje rijzen van het beslag voorbij is (had je toch mooi een uur pauze), deel je dat beslag in 2 gelijke porties:
1 deel meng je met de gula djawa (dat worden de bruine kwees) en het andere deel met witte basterdsuiker en een klein druppeltje kleurstof (ik heb ‘pink’ gebruikt zoals je op de foto kunt zien).

Okee dan. We gaan we de kwee-vormpjes vullen. Overigens, ik smeer de vormpjes niet in met olie of boter of wat voor ’n vet dan ook. Schenk de vormpjes bijna vol tot ongeveer een halve centimeter onder de rand. Zet niet teveel vormpjes tegelijk in de stomer want dan komen ze later in de knel – maar goed, dat is een kwestie van uitproberen.

Voordat de kwees gestoomd kunnen worden, moet je eerst het water in je stoompan aan de kook brengen – zorg ervoor dat je voldoende water in de pan hebt aangezien er een boel verdampt tijdens het stomen. Maar let er wel op dat het water niet in aanraking kan komen met de onderkant van de gaatjespan. Wikkel ook even een schone, droge theedoek om het deksel om te voorkomen dat er vocht van het deksel (condens) op de kwees lekt.

Zodra het water kookt, zet je de inzetpan met de kwees in de pan met water, deksel erop en 40 minuten laten stomen. En niet spieken tijdens het stomen want dan gaat het zeer waarschijnlijk fout met het rijzen van de kwees. O, niet onbelangrijk, de truc is dat het echt stoomt in die pan, niet zomaar een beetje, nee, echt serieus stomen dus ik denk dat de laagste stand van een grote gaspit niet toereikend is (bij mijn antieke gasfornuis in ieder geval niet, ik moet het gas iets hoger draaien). Maar, alles is een kwestie van uitproberen.

Stap 7
He-he, 40 minuten later… haal de stoompan uit de waterpan en zet ‘m op het aanrecht. Deksel eraf en laat je verrassen. Zijn ze gelukt? Jippieeeeeee! (Zijn ze mislukt? Even huilen, en opnieuw proberen.) Haal de kwees uit de stomer – pas op, de vormpjes zijn au – en laat ze een kwartiertje afkoelen. Des te langer je wacht, des te makkelijker is het om ze uit de vormpjes te halen. ’t Is maar dat je het weet.

Stap 8
Wanneer je het voor elkaar hebt gekregen om de kwees (al dan niet in gehavende toestand) uit de vormpjes te krijgen, wil je ze natuurlijk proeven. Dat kan, maar zodra je ze gaat serveren moet je er eigenlijk nog wat geraspte en gestoomde kokos overheen strooien: mik wat geraspte kokos op een schoteltje en zet ’t in de stoompan (deksel erop) om het vervolgens een kwartiertje te laten stomen. Dan wordt de kokos lekker zacht.

Het resultaat