Nasi goreng djawa

Iedereen zou dit gerecht een keer gegeten moeten hebben, zeker als ze alleen maar de ietwat vreugdeloze nasi goreng van de gemiddelde ‘chinees’ kennen. (Niks ten nadele van de Chinese keuken overigens, begrijp me goed.)

Nasi goreng djawa is een beetje, een klein beetje, te vergelijken met nasi goreng. Het grote verschil zit ‘m in het gebruikte vlees: rundvlees en garnalen en soms spek, daar waar in de nasi goreng van alles en nog wat gesodemieterd wordt – wat er maar over was van de dag ervoor. Van prei overigens ontbreekt elk spoor, maar om toch een beetje groen op mijn bord te hebben, gebruik ik fijngesneden selderij, dat kleurt toch wel leuk op de foto.

Enfin, dit keer heb ik geen ellenlang verhaal te vertellen. Da’s mooi he, kun je lekker snel aan de slag.

Wat hebben wij nodig…

• 4 ons rundvlees (bijv. hacheevlees)
• 1/2 theelepel zout
• 1/4 theelepel peper
• 1/2 ui (in kwart ringen gesneden)
• 1 theelepel sambal oelek
• 2 eetlepels tomato frito
• 2 volle theekopjes rijst (dit is de hoeveelheid in ongekookte toestand)
• ca 200 gram Hollandse garnalen (mag ook gerust meer)
• ca 125 gram gerookte spekreepjes
• 2 eetlepels ketjap manis
• 1 theelepel witte suiker
• 2 eetlepels selderij (fijngesneden)
• 6 rode sjalotjes (of de helft van een grote, gele ui en de helft van een grote, rode ui)
• 3 teentjes knoflook
• 1 theelepel ketoembar
• 2 theelepels sambal oelek
• 1 theelepel trassi

garnering

• gebakken uitjes
• plakken komkommer
• kroepek oedang (garnalenkroepoek)
• eitjes

Stap 1
Omdat wij een nasi goreng-achtige gaan maken, hebben we gekookte en afgekoelde witte rijst nodig. Ik kook de rijst meestal een dag van tevoren, maar het belangrijkste is dat je gekookte rijst gebruikt dat al helemaal koud is.

Overigens, over rijst gesproken, ik weet dat er mensen zijn die niet zo goed weten welke rijst gebruikt moet worden; ik ken iemand die zonder blikken of blozen basmatirijst gebruikt voor zijn nasi goreng (met kruiden uit een pakje, ook dat nog). Jammer joh. Uiteraard mag iedereen zelf bepalen welke rijst ze willen gebruiken, maar ik zou zeggen: probeer dan eens pandanrijst, dat past beter in de Indo-keuken. (Ga lekker Chicken Vindaloo maken of zo, als je zo graag basmati wil eten.)

Goed, pandanrijst dus. En 2 tot de rand gevulde theekoppen ongekookte rijst zijn voldoende voor 4 personen. Maar dat wist je natuurlijk al. O, en nu ik toch bezig ben: gestoomde rijst is lekkerder dan gekookte rijst.

Zodra de rijst is afgekoeld, moet je ‘m bakken: verhit 6 eetlepels olie in de wadjan en bak daar de rijst in, voortdurend omscheppen en het vuur op z’n hoogst. Na een minuut of 3 gooi je de fijngesneden selderij erbij en dan bak je nog ongeveer een minuut door. Gas uit en de rijst overscheppen in een grote bak.
Note: wat lekker is, maar niet verplicht, is om 2 geklutste eitjes door de rijst te roeren voordat je de rijst gaat bakken.

Stap 2
Vaker dan mij lief is, lees ik een recept waarin staat dat er rundvlees gebruikt moet worden. Nou, fijn, bedankt voor tip. Maar eh…, wat voor ’n rundvlees dan precies? Heb je enig idee hoe groot zo’n beest is, sukkel? Kan ik dan schenkel gebruiken? Is toch rundvlees? Of een stuk ossenhaas misschien? What?!

Gelukkig voor jullie ben ik niet zo’n recepten-kopieermachine (echt, het stikt ervan op internet) maar probeer ik eerst alles zelf uit (als ik het al niet uit mijn hoofd weet). In dit geval bedoel ik met rundvlees: hacheevlees. Kan gerust met een ander stuk vlees – wat jij wil – maar hacheevlees is goed genoeg. Doorgaans is hacheevlees al in stukjes/blokjes gesneden, komt goed uit, want dat formaat hebben wij nodig.

Strooi wat zout en peper over de stukjes hacheevlees, verhit 4 eetlepels olie in de wadjan, snij een ui in niet al te dunne, kwart-ringen en fruit ze eventjes (halve minuut of zo). Schep er dan een theelepel sambal oelek en 2 eetlepels tomato frito bij, even roeren, en kieper het vlees er ook bij. Schep alles voortdurend om gedurende een minuut en zet dan het vuur laag. Voeg kokend (!) water toe (vlees moet helemaal onder water staan), even roeren en laat het vlees langzaam en op een laag vuurtje gaar stoven (deksel op de pan).
Note: het is wellicht handiger om alles over te gieten in een grote soep- of sudderpan.

Af en toe moet je even roeren in de pan en na een uurtje of 2 moet je even checken hoe gaar het vlees is: het mag niet uit elkaar vallen, maar het moet wel echt goed gaar en zacht zijn.
Toen ik gisteren nasi goreng djawa ging maken, moest het vlees precies 3 uur stoven, toen was het pas goed, terwijl op de verpakking stond dat het hacheevlees in 90 tot 120 minuten klaar was. Yeah, right.

Anyway, wanneer het vlees klaar is, doe je ’t met wat kookvocht in een bakje met deksel en ga je verder met de volgende stap.

Mooi formaat stukjes vlees.

Stap 3
Kenmerkend voor nasi goreng djawa is dat er (gepelde, schoongemaakte en onthoofde) garnalen in zitten. Op Java gebruiken ze veelal de Black Tiger (logisch, ze zwemmen daar lekker in de buurt), maar ik, hier in Utrecht, moet die dingen niet. Ze zijn mij te groot – ik moet bekennen dat ik niet zo erg van garnalen hou… (ik vind ze maar eng). Hollandse garnalen vind ik wel okee, die zijn lekker klein en overzichtelijk, ze smaken in ieder geval beter dan bijvoorbeeld Noorse garnalen die niets anders kunnen dan er alleen maar mooi roze uitzien. Hoe dan ook, kies je favoriete garnaal (gepeld en wel) en zorg dat je daar ongeveer 200 gram van hebt. Haal de garnalen uit de verpakking en spoel ze af onder koud stromend water. Laat ze uitlekken in een vergiet, straks ga je ermee verder.

Bak in een droge koekepan ongeveer 125 gram spekreepjes (ik heb de gerookte spekreepjes van de Plus gebruikt) totdat ze bruin en een beetje knapperig zijn. Knip de reepjes even een beetje korter. Uit laten lekken op keukenpapier. En nu verder met stap 4.

Stap 4
Snij 6 rode sjalotjes klein (of de helft van een grote rode ui en de helft van een grote gele ui – met ‘gele ui’ bedoel ik de gewone ui) en maal ’t fijn in de cobek samen met:

• 3 teentjes knoflook
• 1 theelepel ketoembar
• 2 theelepels sambal oelek
• 1 theelepel trassi

Als je klaar bent met mengen/fijnwrijven, heb je de boemboe klaar (‘boemboe’ = specerijen/kruidenpapje).
Je mag ook de blender gebruiken, als je lui bent.

Verhit 4 eetlepels olie in de wadjan en fruit, gedurende 2 minuten, de boemboe op een niet al te hoog vuur. Na die 2 minuten fruiten, zet je het vuur iets lager en dan mik je een beetje van het kookvocht (6 eetlepels of zo) uit het bakje met hacheevkees bij de gefruite boemboe en vervolgens 2 eetlepels ketjap manis en 1 theelepel suiker. Even goed roeren en dan voeg je toe:

• garnalen
• rundvlees (zonder het kookvocht)
• spekreepjes

Vuur hoger zetten nu, even een paar keer omscheppen en dan kieper je de rijst erbij. Bak de hele bende gedurende een paar minuten terwijl je voortdurend alles omschept. Proef ondertussen even of je ’t zout genoeg vindt. Zodra alles goed vermengd en de nasi goreng djawa heet henoeg is, ben je klaar. Gas uit.

Stap 5
Er zijn twee manieren om nasi goreng djawa te serveren: sommige Indonesiërs vinden dat het beslist met een omelet moet, anderen zijn van mening dat telor ceplok (spiegelei met obligaat bruin randje) verplicht is. Ik ben makkelijk, ik ben Indo, dus ik vind allebei. Soms schep ik op en doe een ingewikkelde omelet, maar soms ben ik lui en schep ik een spiegelei op.

Snij schuine plakken van een geschilde komkommer (ik heb het even voor je nagemeten, die plakken moeten 4,6mm dik zijn anders doe je het toch echt fout). Leg de plakjes in een bak en giet er 5 eetlepels water en 1 eetlepel azijn overheen, daarna een beetje suiker (half theelepeltje of zo) en dan even goed mengen; zo worden de plakjes komkommer lekker fris.
Schep een portie nasi goreng djawa op een bord, leg daar ’n spiegelei (gebakken met wat zout en evt. peper) half overheen, strooi er nog wat gebakken uitjes bij, garneer het met 3 plakken komkommer en klaar ben je. En vergeet vooral de kroepoek oedang niet. Eet smakelijk!

Het resultaat